نامگذاری

• ساوه در زبان فارسی به معنای خرده‌طلا است، نام بخش‌هایی مانند زرند، گواه کاربرد این معنی برای منطقه ساوه‌است.
• نام شهری است نامدار در عراق عجم، گویند دریاچه‌ای در آنجا بود که هر سال یک کس را در آن غرق می‌کردند تا از سیلاب ایمن بمانند و در شب ولادت پیامبر اسلام آن دریاچه خشک شد.
• گروهی نام آن را مأخوذ از واژه اوستایی "سَوا Sava" یا واژه پهلوی " سَوَکا Savaka" دانسته‌اند.

دروازه شهر ساوه در دهه ۱۹۲۰ میلادی

آثار و شواهد به دست آمده از تپه های باستانی پیش از تاریخ نشان می دهد که شهر ساوه از قدمت تاریخی زیادی برخوردار است. وجود قلعه بسیار بزرگ آسیا آباد ساسانی در جوار شهر، قدمت آن را به دوره ساسانی می رساند. جغرافی نویسان اسلامی نیز شهر ساوه را از آثار دوره اسلامی نامیده اند. ساوه در قرون اولیه اسلامی توسط حکام عرب و در اوایل قرن چهارم هجری قمری به دست حکام ایران اداره می شد. مطالعات انجام شده توسط مورخان نشان می دهد که این شهر در دوران اسلامی تا اوایل قرن هفتم و بعد از حمله مغول تا اوایل قرن دهم دوران درخشان خود را گذرانده است.در شهر ساوه کتابخانه بزرگی وجود داشت که به دست مغولان به آتش کشیده شد. وجود بیمارستان ها، مدارس و رباط ها در این شهر نشان از اهمیت و اعتبار آن است. در این شهر میوه های انجیر، سیب و انار به فراوانی یافت می شد همانگونه که اکنون نیز انار ساوه از شهرت خاصی برخوردار است. قبر امام زاده اسحق برادر امام رضا (ع) نیز در ساوه قرار دارد. مسجد جامع این شهر با کتیبه های متعدد مربوط به دوره های مختلف معماری خود از زیبایی خاصی برخوردار بوده که در حال حاضر نیز شاهد آن هستیم. در چهار فرسخی شهر ساوه مقبره شموئیل پیغمبر قرار دارد. حمداله مستوفی نیز از شاهراه های ارتباطی این شهر نام برده است. شهر ساوه تا دوره صفویه از نظر صنعت سفالگری رقیب بزرگی برای شهرهای ری و کاشان محسوب می شد. خزف هایی که قدیمی ترین انواع آن مربوط به قرن چهارم هجری قمری است در این شهر کشف شده که نشان دهنده رونق صنعت سفالگری در این شهر است. سفال های مکشوفه در ساوه مربوط به دوره ساسانی، اوایل اسلام تا دوره صفویه است.

ساوه یکی از شهرها و مناطق باستانی بازمانده از دوره ساسانی است. این شهر در دوران گذشته در برخورد کلان‌ترین راه‌های کاروانی میان ری باستان، همدان، اصفهان، قزوین، زنجان، قم و کاشان قرار داشته و در روزگار پارتیان یکی از خانمانهای مهم میان راهی بوده و در سده ٔ ۷ (پیش از میلاد) یکی از دژها و خانمان‌های سرزمین ماد به‌شمار می‌رفته و زیست همگانی در این بخش از ایران از پیشینه و دیرینگی بسیار برخوردار است و از دید زمین‌شناسی از آن دوران سوم و چهارم زمین‌شناسی می‌باشد. ساوه نخست از توابع میدان بوده و بعد بخشی از ری بزرگ شده و به سبب نزدیکی با میانه‌های نیرومند برخی دودمان و پادشاهان بر ایران گذشته از اینکه همواره از ارزش ویژه‌ای برخوردار بوده دارائی و چمن زارهای آن نیز از دیرباز جای توجه دودمان‌ها بوده و روی همین پایه فرمانروایان آن اغلب از میان دولتمردان بنام برگزیده شده‌اند بعد از ساسانیان حکومت سامانیان و آل بویه و سپس سلجوقی بر این سرزمین دست داشتند.

ساوه در جریان حمله مغول در قرن هفتم هجری صدمه و آسیب فراوان دید، مغولان شهر را ویران کردند و ساکنان آن را از دم تیغ گذراندند. کتابخانه‌های بزرگ و موزه‌های ساوه طعمه حریق شد وکتاب‌ها و ابزار دانشی کتابخانه و دانشوران نابود شدند.

حمدالله مستوفی در مورد ساوه این‌گونه نوشته: در اول در آن زمین بحریه (دریاچه) بوده و در شب ولادت رسول اکرم آب آن به زمین فرو شد و آن از مشروبات بوده‌است و بر آن زمین شهری ساختند. بانی آن معلوم نیست و در حمله مغول‌ها باروی آن دچار خرابی شد و خواجه ظهیر الدین علی بن ملک شرف الدین ساوجی آن را عمارت نمود. هوایش به گرمی مایل است و آبش از رودخانه مزدقان و قنوات مشروب می‌شود.

ساوه از دیر باز محل برخوردهای نظامی ایران بوده در دوره مغول نیز گذرگاه جهانگردان بیگانه شد مارکوپولوی ونیزی و بسیاری از پیامبران و مبلغان آئینی، بازرگانان، و ایلچیان در گزارشها و نوشته‌های خود از ساوه یاد کرده‌اند. پی آمد حمله مغول کاهش شدید مردم ساوه بوده که کاهش زیاد ماندگاران روستایی و ویران شدن دستگاه‌های آبیاری موجب افت شدید کشاورزی در سرزمین ساوه شد. در دوره صفویه که آئین شیعه آئین رسمی کشور شد منطقه ساوه در دوره یاد شده جزو زمینگاه علی شکر بود در سال ۹۰۸ با چیرگی صفویه بر پادشاه مراد عثمانی همدان که والی نشین زمینگاه یاد شده بود بدست قزلباش ها افتاد. در روزگار صفویه مردم ساوه از تیره‌های گوناگون بودند و زبان و آداب و روسوم آنان نیز طبعاً با هم فرق داشت؛ ولی بیشتر مردم از همان گذشته پارسی‌زبان با گویش محلی بودند تا به امروز هم ادامه دارد.

دوران قاجار

براساس رساله و دست‌نوشته‌ای که در کتابخانه مجلس شورای اسلامی ایران وجود دارد اوضاع شهر ساوه در دوران قاجار این‌گونه تفسیر شده‌است: نویسنده از قتل‌عام مردم ساوه و ویرانی بناها و آثار پس از حمله چنگیزخان مغول یاد کرده‌است که بعدها توسط صفویان بازسازی شده‌است، وی ساوه را محل زرادخانه (قورخانه) سلطنتی صفویه دانسته‌است، براساس این نسخه خطی ساوه به دلیل تصمیمات حاکمان و پادشاهی قاجار رو به نابودی رفته، به‌طوری‌که راه قافله‌ها و کاروان‌ها را به سمت ساوه ممنوع و فروش انار این شهر را قدغن کرده بودند و به اسم سمنان، کاشان و اردستان می‌فروختند، بر خلاف گذشته صد و پنجاه سال از ساوه فردی به دستگاه حکومتی نمی‌توانسته راه یابد. مساحت کلی ساوه چهل فرسخ که چهار طایفه بزرگ به نام‌های خلج، بیگدلی، بیات و شاهسون داشته‌است.

اقلیم

میانگین دمای سالانه ۲/۱۸ درجه سانتی گراد بوده‌است. میزان بارندگی کم و حدود ۲۱۶ میلی‌متر در سال می‌باشد و بیشتر بارش به صورت باران است. در تقسیم‌بندی اقلیمی شهرستان ساوه دارای اقلیم نیمه خشک با تابستانهای گرم و زمستانهای کمی سرد نامگذاری شده‌است. متوسط رطوبت شهر ساوه ۳۹ ٪ می‌باشد که ماه‌های دی با میانگین ۵۸ ٪ مرطوبترین ماه و ماه تیر و مرداد با میانگین ۲۶ درصد خشکترین ماه سال می‌باشد. باد غالب ساوه شمالی و شمال غرب (۳۶۰ درجه) می‌باشد و بیشترین سرعت باد وزیده شده به میزان ۹۰ کیلومتر در ساعت در ماه فروردین ۱۳۷۲ گزارش شده‌است. اقلیم ساوه براساس طبقه‌بندی دمارتن خشک و طبقه‌بندی آمبرژه معتدل می‌باشد.

فضای سبز شهری

سرانه فضای سبز شهر ساوه برای هر نفر حدود ۱۳ متر مربع است. وسعت فضای سبز ۲ ٬ ۶۷۵ ٬ ۰۰۰ متر مربع شامل ۶۱ پارک محله‌ای، ۱۳ پارک اصلی و سایر فضاهای سبز است. میانگین سرانه فضای سبز این شهر با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی از میانگین کشوری بیشتر است.

• پارک طالقانی (پارک شهر)
• پارک ولیعصر
• پارک جنگلی

شهر صنعتی کاوه در ۱۰ کیلومتری شهر ساوه، بزرگترین شهر صنعتی کشور و یکی از قطب‌های مهم صنعت در ایران به حساب می‌آید. شهر صنعتی کاوه در سال ۱۳۵۲ در شمال شرقی شهر ساوه ایجاد شده‌است که هم‌اکنون در مساحتی بالغ بر ۳۰۰۰ هکتار و با بیش از ۵۰۰ واحد کارخانه تولیدی مشغول به فعالیت است.

فاصله ٔ شهر ساوه با برخی از مناطق پر رفت‌وآمد:

پایانه مسافربری

پایانه مسافربری بین شهری ساوه در ورودی شهر ساوه قرار دارد. در این پایانه خطوط مختلف تاکسی، مینی‌بوس و اتوبوس قرار دارند. بیشترین میزان حمل و نقل مسافرین، بین این پایانه و پایانه مسافربری غرب تهران انجام می‌گیرد.

راه‌آهن

با اجرای راه‌آهن تهران-همدان، شهر ساوه نیز به شبکه ریلی کشور متصل می‌شود.

تاکسی‌رانی

شهر ساوه در سال ۱۳۹۱ دارای ۸۰۰ دستگاه تاکسی بوده‌است که روزانه ۹۰ هزار مسافر را در ۱۸ مسیر جابه‌جا کرده‌است.

اتوبوس‌رانی

سازمان اتوبوس‌رانی ساوه در سال ۱۳۷۷ با تصویب در وزارت کشور تأسیس شده و به صورت رسمی در ۱ فروردین ۱۳۷۹ آغاز به کار کرده‌است. اتوبوس‌رانی ساوه دارای ۱۸ خط و ۸۴ اتوبوس فعال است که روزانه ۸۰ هزار مسافر را جابه‌جا می‌کند.

مراکز درمانی

• بیمارستان شهید مدرس
• بیمارستان شهید چمران
• بیمارستان فاطمه زهرا
• بیمارستان زنان و زایمان ۱۷ شهریور

تاریخی

نمایی از ضریح و کاشی‌کاری‌های داخلی امامزاده سید اسحاق

نظر به اینکه ساوه یکی از شهرستان‌های باستانی ایران زمین است لذا آثار باستانی آن نسبتاً زیاد می‌بوده تا اینکه در حمله مغول و بعد به دست سپاهیان تیمور لنگ اکثر آن‌ها منهدم گردید.

• بازار ساوه - قدمت تاریخی دوره صفویه
• مسجد جامع ساوه - قدمت تاریخی دوره سلجوقی
• مناره مسجد جامع - قدمت تاریخی ۵۰۴ ه‌.ق
• مناره مسجد میدان - سده ٔ ۵ ه‌.ق
• مسجد سرخ یا انقلاب - قدمت تاریخی ۴۵۳ ه‌.ق
• مسجد بازار ساوه - قدمت تاریخی دوره زندیه
• گنبد چهارسوق - قدمت تاریخی دوره صفویه
• قلعه دختر یا قیزقلعه - قدمت تاریخی دوران ساسانیان
• امامزاده (سید اسحاق - از نوادگان موسی کاظم - با سه واسطه) - قدمت تاریخی ۶۷۶ ه‌. ق

مذهبی

• امامزاده سید ابو رضا
• امامزاده عبدالله ابن موسی الکاظم
• امامزاده اسحاق ابن موسی الکاظم
• امامزاده سید حسین ابن موسی الکاظم
• امامزاده سید بشیر ابن موسی الکاظم
• امامزاده سید علی‌اصغر

مراکز تفریحی

• دریاچه مصنوعی ساوه
• بام ساوه

ره‌آوردها

• انار

• طالبی

هتل‌ها

• هتل صدرا
• هتل کاوه

دریاچه تفریحی ساوه - ۱۳۹۶

صنایع دستی

هنر صنایع دستی در شهر ساوه دارای قدمت زیادی است. وجود تکه‌های سفالینه کشف شده در اطراف تپه باستانی آوه شاهدی بر این مدعاست. همچنین گلیم ساوه یکی از آثار مشهور کشور است که از دوره صفوی در این شهر رواج داشته‌است.

• سفالگری

در زمان سلجوقیان، ساوه یکی از مراکز مهم سفالگری بود که هر چند نمی‌توانست با ‹‹ری›› در این زمنیه رقابت کند ولی به هر طریق از اهمیت فراوانی برخور دار بود. پس از حمله مغول، ‹‹ری›› از فعالیت بازایستاد لکن ساوه همچنان به خلق آثار گرانبهایی در این زمینه ادامه داد. نمونه‌های زیبایی از سفالینه‌های ساوه‌ای در حفاری های تپه‌های تاریخی ‹‹ آوه›› به دست آمده که در ‹‹ موزه ایران باستان›› نگهداری می‌شود.

• گلیم بافی

در گلیم ساوه استفاده از رنگ‌های مناسب و طرح‌های زیبا دیده می‌شود و این امر گلیم ساوه را در سطح استان مطرح ساخته‌است. روستای «نورعلی بیگ» در بخش مرکزی شهرستان ساوه از جمله روستاهایی است که بافت گلیم در آن مشهود است. از انواع گلیم‌ها، خورجین، گاله یا به اصطلاح ساوه‌ای‌ها «گووالا» و غیره تهیه می‌شود. گاله اغلب در کودکشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. «سفره آرد» یا به قول محلی‌ها «اون سفرا» از دیگر دست‌بافت‌های مردم این دیار است. سفره آرد گلیمی ظریف از نخ پنبه است و معمولاً در نان‌پزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• قالی بافی
• رودوزی های سنتی
• منبت
• قلمزنی

غذاها و شیرینی‌ها

از جمله شیرینی‌های سنتی شهر ساوه می‌توان به نان ماستی (نون ماستی یا نون قندی) و چوکه اشاره کرد.

موزه‌ها

موزه مردم‌شناسی چهارسوق که از آثار به جای مانده دوران صفویه است در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۸۶ به مناسب روز جهانی صنایع دستی به عنوان موزه مردم‌شناسی شهرستان ساوه مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌است، در این موزه اشیای همچون کتب خطی و دست‌نویس، انواع قفل‌های قدیمی، ظروف مسی و سفالی، سکه و اسناد خطی، سنگ قبرهایی مربوط به دوره قاجار به نمایش درآمده‌است.

سینما

در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۹۴ سینما شهر ساوه در سالن سلمان ساوجی که متعلق به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ساوه می‌باشد با اکران فیلم محمد رسول‌الله افتتاح شده‌است، پیش از این در سال ۱۳۷۴ سینما هلال احمر و پس از آن سینمایی که سابقاً در محل فعلی سالن چمران ارشاد ساوه وجود داشته فعالیت آن متوقف شده بود. ظرفیت این سینما ۴۲۰ نفر است.

کتابخانه‌ها

• کتابخانه هاشمی‌نژاد
• کتابخانه سلمان ساوجی
• کتابخانه علامه عسگری
• کتابخانه ولیعصر

زبان

زبان مردم ساوه فارسی است و به لهجه ساوه‌ای صحبت می‌کنند.

مصطفی چمران

اتباع خارجی

شهر ساوه به دلیل جاذبه‌های صنعتی و کشاورزی و نزدیکی به پایتخت ایران یکی از مناطق جذب اتباع خارجی به‌خصوص مهاجرین کشور افغانستان است، به‌طوری بیش از ۲۰ هزار افغانستانی در شهرستان و شهر ساوه زندگی می‌کنند و در شغل‌های سخت مشغول به‌کار هستند.

همچنین در نزدیکی این شهر اردوگاه پناهندگان افغانی موسوم به مهمانشهر شهید ناصری وجود دارد که تاریخ ساخت آن به سال ۱۳۶۷ برمیگردد و براساس آمار رسمی فروردین ماه ۱۳۹۱، ۴۹۷۴ نفر پناهنده دارد.

قدیمی‌ترین عکس از مسجد جامع ساوه

جاهای دیدنی ساوه؛ شهر یاقوت‌ های سرخ

ساوه یکی از شهرهای تاریخی ایران در استان مرکزی است که قدمتی هفت هزار ساله دارد. این شهر باستانی به خاطر نعمت داشتن باغ‌های زیاد انار به شهر «یاقوت‌های سرخ» نیز معروف است. جاهای دیدنی ساوه به واسطه قدمت طولانی، بکر و متعدد است این شهر از مکان‌های متنوعی چون تپه‌های باستانی، زیارتگاه‌های معروف، مناطق طبیعی دست‌نخورده، روستاهای زیبا، چمنزارهای سبز، چشمه‌سارها، آبشارها و دیگر مناطق توریست‌پذیر دیگری برخوردار است که هر ساله گردشگران و مسافران زیادی را مجذوب خود می‌کند. در این مطلب با ما همراه باشید تا با دیدنی های شهر یاقوت‌های سرخ بیشتر آشنا شوید.

روستای گردشگری سامان

روستای گردشگری سامان، روستایی در شمال‌غربی ساوه و در نوزده کیلومتری شمال‌غربی بخش نوبران در دامنه جنوبی کوه‌های خرقان است که جاذبه‌های طبیعی زیادی چون آبشارهای بزرگ و کوچک، درختان کهن، رودخانه خروشان و پوشش گیاهی خاص منطقه دارد. در طول مسیر رودخانه این روستا چند آسیاب قدیمی وجود دارد که مشهورترین آن‌ها آسیاب قازان بیگ نام دارد. قلعه سامان نیز در غرب این روستا جای گرفته و از مناطق تاریخی روستای سامان به شمار می‌رود. طبیعت چشم‌نواز و بکر این روستا نیز برای علاقه‌مندان به کوهپیمایی و کوهنوردی بسیار مناسب است.

• آدرس: شهرستان ساوه، دهستان کوهپایه، روستای سامان

چشمه بالقلو

چشمه بالقلو در انتهای روستای بالقلو درشهر ساوه واقع شده است و یکی از بزرگ‌ترین و پرآب‌ترین چشمه‌های این شهر به شمار می‌رود. چشم‌انداز بسیار زیبای اطراف این چشمه گردشگران و مسافران زیادی را به‌ویژه در فصل تابستان جذب خود می‌کند.

• آدرس: شهرستان ساوه، جنوب شهر غرق‌آباد

قلعه دختر ساوه

قلعه دختر ساوه یا بنای قیز قلعه یکی از اصلی‌ترین آثار تاریخی و شگفت‌انگیز ساوه است که در ۲۳ کیلومتری جنوب این شهر، روی صخره‌ای بلند قرار دارد. این قلعه به‌دلیل قرارگیری در منطقه‌ای مرتفع و سخت‌گذر از دوران باستان تا امروز همچنان ناشناخته به‌جای مانده است.

• آدرس: ۲۳ کیلومتری ساوه، روستای قیز قلعه

شهر زیرزمینی آوه

شهر زیرزمینی آوه در جنوب‌شرقی ساوه در حاشیه آزادراه ساوه به سلفچگان واقع شده است. ساخت این شهر تاریخی به «اردشیر بابکان» نسبت داده می‌شود. شهر زیر زمینی آوه دارای محوطه باستانی، آب‌انبار قدیمی، کاروانسرای صفوی و آستان مقدس امامزاده عبدالله است و بزرگ‌ترین محوطه تاریخی و از جاهای دیدنی استان مرکزی محسوب می‌شود. طبق بررسی‌ها و مطالعات باستان‌شناسی روی سفال‌های مکشوفه از این محوطه تاریخی قدمت آن به عصر مفرغ، آهن و دوره میانی اسلامی می‌رسد. کاروانسرای موجود در این محوطه باستانی نیز از دوران حکومت صفویان به‌شکل چهار ایوانی و قرینه‌سازی کامل به یادگار مانده است.

مسجد جامع ساوه

مسجد جامع ساوه با قدمت هزار سال یکی از قدیمی ترین مساجد استان مرکزی است و اولین بنایی است که در سال ۱۳۱۰ جزو آثار ملی ثبت شده است. این مسجد در جنوب شهر ساوه و در خیابان سلمان ساوجی قرار دارد و به عنوان یکی از آثار ارزشمند هنر معماری، نقاشی، کاشی کاری و گچبری شناخته می‌شود و به دلیل اینکه بر سر راه‌های مهم و باستانی قرار داشته و پایتخت‌ها و مناطق مهم را به یکدیگر وصل می‌نموده از اهمیت بسزایی برخوردار است.

بنای این مسجد با توجه به مصالح و سبک شناسی دارای چند دوره‌ی ساخت بوده که در دوران مختلف به ویژه سلجوقی، ایلخانی و صفویه به بنای اولیه اضافه شده است و در این بنای تاریخی آثاری از سه مقطع تاریخی قبل از اسلام، قرون اولیه اسلام و دوران صفوی به چشم می خورد.

این مسجد مجلل و باشکوه دارای یک صحن بزرگ در جنوب، دو ایوان، یک مناره، چند شبستان و محراب‌های متعدد قدیمی است که دارای کتیبه‌های متعدد عمودی و افقی می‌باشند و شبستان‌های این بنا در ضلع غربی قرار دارند که میان آن‌ها ایوان با شکوهی قرار گرفته است.

بر فراز مقصوره مسجد، گنبدی به قطر چهارده و ارتفاع شانزده متر دیده می‌شود و ساق یا گردنه آن چهار متر ارتفاع دارد که با کاشی‌های زیبا تزیین شده است و در گوشه شمال شرقی و بیرون از چهار دیواری مسجد جامع ساوه، مناره رفیع و آجری از دوره سلجوقی قرار دارد که قسمت پایین مناره ساده و در بالا با نقش‌های آجری تزیین شده است.

در این مسجد کتیبه هایی مربوط به قرن چهارم هجری ثبت شده است و همچنین در موزه مردم شناسی و باستان شناسی مسجد جامع ساوه، آثاری همچون کتب خطی، سکه‌های تاریخی، انواع قفل ها، ظروف سفالی و سنگ قبر‌های مربوط به دوره‌ی قاجاری به نمایش گذاشته شده است.

• آدرس: ساوه، خیابان سلمان ساوجی

منطقه نمونه گردشگری روستاهای سنگستان و خلیفه کندی

منطقه نمونه گردشگری روستاهای سنگستان و خلیفه کندی در ۷۵ کیلومتری شهر ساوه قرار دارد. رودخانه مزلقان چای شاهرگ آبادانی و حیات این روستاها خصوصا روستای خلیفه کندی است. حاشیه زیبا و سرسبز رودخانه و باغ‌های خرم و سرسبز منطقه گردشگری روستاهای سنگستان و خلیفه کندی از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری این منطقه به شمار می‌آید.

• آدرس: ۷۵ کیلومتری شهر ساوه، روستاهای سنگستان و خلیفه کندی

امامزاده سید اسحاق

امامزاده سید اسحاق در شرق شهر ساوه در ابتدای جاده ساوه به قم واقع شده است. بنای این امامزاده نمایانگر هنرنمایی دوره حکومت سلجوقیان و صفویه است. امامزاده سید اسحاق دارای بقعه‌ای برج مانند است و سبک معماری ساختمان آن مانند بناهای عصر سلجوقیان در نیمه قرن هفتم هجری قمری است که در دوران حکومت صفویه نقشه گنبد آن به‌صورت کنونی درآمده است. اهمیت این سازه به خاطر آجرها و کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ روی مقبره است که دارای خطوطی بسیار زیبا نیز هستند.

• آدرس: هرستان ساوه، میدان سرداران، آستان مقدس حضرت اسحاق ابن موسی الکاظم

مجموعه تاریخی بازار ساوه

مجموعه تاریخی بازار ساوه یادگاری از دوران صفوی دراین شهر است که امتداد آن از شمال به خیابان امام‌خمینی و از جنوب به میدان انقلاب می‌رسد. این مجموعه تاریخی در سال ۱۳۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. مجموعه تاریخی بازار ساوه شامل مسجد چهارده معصوم، دالان حاج ملک و تیمچه نبوی‌زاده با چهار گذر می‌شود.

• آدرس: ساوه، خیابان امام خمینی

آبشار هندس

آبشار هندس یا هندیس، آبشاری کوچک و فصلی است که در تنگنای دره‌ای کوهستانی در جنوب ساوه جای گرفته و از جمله جاذبه‌های طبیعی این شهر به شمار می‌رود. این آبشار کوچک پانزده متری در فصل بهار خصوصا در فروردین ماه پرآب می‌شود.

• آدرس: شهرستان ساوه، روستای اندیس (هندس)

مسجد سرخ

مسجد سرخ یکی از بناهای مذهبی و تاریخی شهر ساوه است که به موجب تزیینات و کتیبه‌های قرمز رنگی که در آن به کار برده شده، به مسجد سرخ یا قرمز معروف شده است. این مسجد از سر در ورودی، صحن، ایوان، گنبدخانه، شبستان، رواق، مناره، دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد تازه تشکیل می‌شود که با ارزش‌ترین عناصر سازنده آن از قبیل محراب مزین‌شده، کتیبه‌های گچبری‌شده، نقاشی‌های متعدد و مناره آجری آن هستند.

• آدرس: ساوه، میدان انقلاب، جنوب بازار قدیمی شهر

پارک جنگلی شهید چمران ساوه

_{منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: هادی نیک‌منش)}

پارک جنگلی شهید چمران در ضلع جنوب‌غربی ساوه در مجاورت جاده کمربندی همدان قرار گرفته و در سال ۱۳۵۴ خورشیدی به مساحت ۱۰۷ هکتار تاسیس شده است. در این پارک جنگلی می‌توانید انواع گونه‌های درختان جنگلی از جمله کاج تهران، گل ابریشم، اقاقیا، سرو خمره‌ای، سرو نقره‌ای، ارغوان، زبان گنجشک، توت، پسته، زیتون و عرعر را مشاهده کنید.

• آدرس: ساوه، مجاورت جاده کمربندی همدان، کنار شهرک حاج بلوک

پل سرخده

پل سرخده یکی از آثار ثبت شده ملی ایران است که در پانزده کیلومتری جنوب شهر ساوه و در ساحل جنوبی رودخانه قره چای در روستایی به همین نام ساخته شده است. گفته می‌شود که قدمت این پل به دوره صفوی یا سده‌های اولیه اسلام می‌رسد.

• آدرس: ۱۵ کیلومتری جنوب شهر ساوه، روستای سرخده

آبشار آقچه قلعه

آبشار آقچه قلعه از مناطق طبیعی و جذاب استان مرکزی در روستایی به همین نام در شهر ساوه در مسیر رودخانه قره چای است. نواحی سرسبز و خوش آب و هوای اطراف این آبشار برای مسافران از جذابیت زیادی برخوردار است.

• آدرس:شهرستان ساوه، روستای آقچه قلعه

گنبد چهار سوق

گنبد چهار سوق از دیگر آثار تاریخی ساوه است که قدمت آن به دوران حکومت صفوی باز می‌شود. این بنا در سال ۱۳۸۶ به مناسبت روز جهانی صنایع‌دستی به‌عنوان موزه مردم‌شناسی شهر ساوه مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در این موزه می‌توانید آثاری چون کتب خطی یا دست‌نویس، انواع قفل‌های قدیمی، ظروف مسی و سفالی، سکه و اسناد خطی و سنگ قبرهایی متعلق به دوره قاجاریه را تماشا کنید.

قلعه آردمین

قلعه آردمین در ۵۶ کیلومتری جاده ساوه به همدان در سه راهی غرق‌آباد در انتهای جاده‌ای خاکی به‌سمت شمال در دهکده‌ای سرسبز و با صفا در دامنه جنوبی کوه‌های رحمان واقع شده است. این قلعه شامل بخش‌های اندرونی، بیرونی ایوان‌ها، تالارهای شاه‌نشین، ارسی‌های گره‌کاری شده و برج‌های متعدد می‌شود. نمای سازه قلعه آردمین از داخل حیاط، چهارچوب‌های مستطیل آجری شکل است که یکی در میان با استفاده از گچ سفید شده‌اند.

• آدرس: ۵۶ کیلومتری جاده ساوه ـ همدان، روستای آردمین

بام ساوه

بام ساوه از دیگر نقاط دیدنی این شهر است که از آنجا می‌توانید نمای پانورامایی از منظره کل شهر ساوه داشته باشید. اگر به‌دنبال جایی به دور از شلوغی شهر و مملو از آرامش هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتما به بام ساوه سر بزنید. بام ساوه دارای امکاناتی از جمله نمازخانه، لوازم بدن‌سازی، زمین بازی کودکان، باربکیو، آبخوری، آلاچیق، میز و صندلی بتونی، آب‌نما، استخر، میز پینگ‌پنگ و دکه بوفه است.

• آدرس: ساوه، بلوار طراوت

کلیسای چناقچی علیا

کلیسای چناقچی علیا در بافت تاریخی روستایی به همین نام در شهر ساوه قرار گرفته است. از دیدگاه معماری این کلیسا شامل دو بخش قدیمی که بیشتر از گل، سنگ و خشت ساخته شده و بخش دیگر که با آجر بازسازی شده، می‌شود. سقف کلیسای چناقچی علیا از تیرهای بلند چوبی و همچنین تخته و پرتو پوشیده شده است. در روی دیوارهای داخلی کلیسا، نمادها، مظاهر و باورهای دینی و مذهبی حضرت مسیح و حواریون ایشان در قالب تابلوهای نقاشی دیده می‌شود.

• آدرس: بخش خرقان، شهرستان زرندیه، روستای چناقچی علیا

قلعه تاریخی الویر

قلعه تاریخی الویر از دیگر مکان‌های تاریخی ساوه است که در شمال‌غربی این شهر در روستایی به همین نام قرار دارد. این روستای تاریخی از سه تپه باستانی تشکیل شده که قلعه الویر در تپه دوم آن واقع شده است. از سنگ، خشت و سفال‌های ساده و لعابدار مکشوف از  این قلعه می‌توان به این نتیجه رسید که قدمت آن مربوط به دوره ساسانی و بعد اسلام تا زمان حکومت صفویه است.

• آدرس:  شمال غربی شهرستان ساوه، روستای الویر

غار آقداش

غار آقداش در کوه‌های شامل آبادی آقداش در شهر ساوه جای گرفته است. در این غار می‌توانید شاهد نقاشی‌های حاکی از سکونت انسان در عصر شکار باشید. غار آقداش به واسطه همین نقاشی‌ها از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی و تاریخی شهر ساوه و بخش نوبران محسوب می‌شود.

منطقه نمونه گردشگری روستای باغ شیخ

منطقه نمونه گردشگری روستای باغ شیخ در هشت کیلومتری بخش مرکزی ساوه بین دو روستای احمدآباد و طراز ناهید واقع شده است. باغ شیخ از جمله روستاهای کویری کشور است که بافت تاریخی آن از معماری منحصربه‌فرد شهرهای کویری پیروی می‌کند. از جمله آثار تاریخی این روستا می‌توان به کاروانسرای عبدالغفارخان در سمت غرب روستا متعلق به دوران فتحعلی شاه قاجار و تکیه باغ شیخ در مرکز روستا با طرح شبستانی اشاره کرد.

• آدرس: هشت کیلومتری ساوه، روستای باغ شیخ

دریاچه مصنوعی ساوه

دریاچه مصنوعی ساوه، تفرجگاهی مناسب با مناظر زیبا و استثنایی است که مسافران، مردم و گردشگران زیادی را مجذوب خود می‌کند. این دریاچه تفریحی و مصنوعی دارای سطح آبگیر ۳۳ هزار مترمربع، گنجایش شصت هزار متر کعب آب و عمق دو متر است. امکانات قایقرانی در این دریاچه وجود دارد و در اطراف آن نیز فضای کافی برای پیاده‌روی، استراحت و انجام ورزش فراهم شده است.

• آدرس: ساوه، بلوار تختی

امامزاده عبدالله اوجان

امامزاده عبدالله اوجان با قدمتی که به دوره سلجوقی بازمی‌گردد، مدفن یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است و در روستای اوجان، از توابع شهرستان ساوه قرار دارد. بنای ساده بقعه تزیینات بیرونی و درونی خاصی ندارد و از بیرون به‌صورت مدور و از داخل به شکل هشت‌ضلعی است. گچبری‌های سردر ورودی آرامگاه یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین نمونه‌ها در بقعه‌های منطقه محسوب می‌شود. این اثر یکی از مکان های دیدنی ساوه به شمار می‌رود که در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۷، با شماره‌ ثبت ۲۳۷۹۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

دریاچه سد الغدیر

دریاچه سد الغدیر با وسعت ۸۵۰ هکتار، در ۲۵ کیلومتری شهر ساوه، در استان مرکزی و پشت سد الغدیر (سد ساوه) قرار دارد و در محل قدیمی بند شاه عباس، روی رودخانه قره چای ایجاد شده است. سد الغدیر با طول تاج ۲۶۵ متر و ارتفاع ۱۲۸ متر، در سال ۱۳۷۲ احداث شد. دریاچه پشت سد با قرارگیری در میان تپه‌های اطراف و با آب‌و‌هوایی خنک، یکی از جاذبه های گردشگری ساوه به‌شمار می‌رود. از جمله تفریحات محبوب در این مکان می‌توان به ماهیگیری و قایق‌سواری اشاره کرد. امکانات اقامتی و پذیرایی در این مکان وجود ندارد.